4. Bài 22. Ôn tập chương 5

CH tr 135 CH1

Cho các hợp chất: hexane, bromoethane, ethanol, phenol. Trong số các hợp chất này, hợp chất tan tốt nhất trong nước là

A. hexane.

B. bromoethane.

C. ethanol.

D. phenol.

Phương pháp giải:

Hexane không tan tong nước, tan tốt trong các loại dung môi hữu cơ như ether, ethanol, acetone,..

Bromoethane (dẫn xuất halogen) là một chất lỏng không màu, không tan trong nước nhưng tan trong xăng, ether,…

Ethanol là alcohol tan vô hạn trong nước.

Phenol ít tan trong nước ở điều kiện thường, tan nhiều khi đun nóng, tan tốt trong các dung môi ether, ethanol, acetone.

Lời giải chi tiết:

Đáp án đúng là C.

Hexane không tan tong nước, tan tốt trong các loại dung môi hữu cơ như ether, ethanol, acetone,..

Bromoethane (dẫn xuất halogen) là một chất lỏng không màu, không tan trong nước nhưng tan trong xăng, ether,…

Ethanol là alcohol tan vô hạn trong nước.

Phenol ít tan trong nước ở điều kiện thường, tan nhiều khi đun nóng, tan tốt trong các dung môi ether, ethanol, acetone.

CH tr 135 CH2

Phản ứng thuỷ phân dẫn xuất halogen trong môi trường kiềm thuộc loại phản ứng gì?

R-X + OH^– → R-OH + X^–

A. Phản ứng thế.

B. Phản ứng cộng.

C. Phản ứng tách.

D. Phản ứng oxi hóa.

Phương pháp giải:

Phản ứng thủy phân dẫn xuất halogen trong môi trường kiềm thuộc loại phản ứng thế: nguyên tử halogen X^– bị thế bởi nhóm OH^–.

Lời giải chi tiết:

Đáp án A. 

Phản ứng thủy phân dẫn xuất halogen trong môi trường kiềm thuộc loại phản ứng thế: nguyên tử halogen X^– bị thế bởi nhóm OH^–.

CH tr 135 CH3

Cho các phát biểu sau về phenol:

a) Phenol có nhiệt độ sôi cao hơn ethanol.

b) Phenol tác dụng được với dung dịch NaOH.

c) Phenol phản ứng được với dung dịch Na₂CO₃.

d) Phản ứng thế vào vòng thơm của phenol dễ hơn thế vào vòng benzene.

Trong số các phát biểu trên, số phát biểu đúng là

A. 1.

B. 2.

C. 3.

D. 4.

Phương pháp giải:

Nhiệt độ sôi của ethanol là 78,3^oC; phenol là 181,8^oC => a) đúng

Phenol tác dụng được với dung dịch NaOH => b) đúng

C₆H₅OH + NaOH → C₆H₅ONa + H₂O

Phenol tác dụng được với dung dịch Na₂CO₃ => c) đúng

C₆H₅OH + Na₂CO₃ ⇌ C₆H₅ONa + NaHCO₃

Phản ứng thế vào vòng thơm của phenol dễ hơn thế vào vòng benzene do ảnh hưởng của nhóm -OH => d) đúng.

Lời giải chi tiết:

Đáp án D.

Giải thích:

Nhiệt độ sôi của ethanol là 78,3^oC; phenol là 181,8^oC => a) đúng

Phenol tác dụng được với dung dịch NaOH => b) đúng

C₆H₅OH + NaOH → C₆H₅ONa + H₂O

Phenol tác dụng được với dung dịch Na₂CO₃ => c) đúng

C₆H₅OH + Na₂CO₃ ⇌ C₆H₅ONa + NaHCO₃

Phản ứng thế vào vòng thơm của phenol dễ hơn thế vào vòng benzene do ảnh hưởng của nhóm -OH => d) đúng.

CH tr 135 CH4

Xylitol là một hợp chất hữu cơ được sử dụng như một chất tạo ngọt tự nhiên, có vị ngọt như đường nhưng có hàm lượng calo thấp nên được đưa thêm vào các sản phẩm chăm sóc răng miệng như kẹo cao su, kẹo bạc hà, thực phẩm ăn kiêng cho người bị bệnh tiểu đường. Xylitol có công thức cấu tạo như sau:

a) Xylitol thuộc loại hợp chất alcohol đơn chức hay đa chức?

b) Dự đoán xylitol có tan tốt trong nước không? Giải thích.

Phương pháp giải:

a) Xylitol thuộc loại hợp chất alcohol đa chức.

b) Dự đoán xylitol không tan tốt trong nước. Xylitol là polyalcohol tạo nhiều liên kết hydrogen nội phân tử, ít tạo liên kết hydrogen liên phân tử với nước.

Lời giải chi tiết:

a) Xylitol thuộc loại hợp chất alcohol đa chức.

b) Dự đoán xylitol không tan tốt trong nước. Vì xylitol là polyalcohol tạo nhiều liên kết hydrogen nội phân tử, ít tạo liên kết hydrogen liên phân tử với nước nên có tính chất sánh, nặng hơn nước và ngoài ra gốc hydrocarbon C₅ làm tính kị nước tăng lên.

CH tr 135 CH5

Hợp chất X hiện nay được sử dụng thế CFC do X không gây hại đến tầng ozone. Biết thành phần của X chứa 23,08% C, 3,84% H và 73,08% F về khối lượng và có phân tử khối là 52. Hãy xác định công thức cấu tạo của X.

Phương pháp giải:

Lời giải chi tiết:

CH tr 135 CH6

Geraniol là một alcohol không no có trong tinh dầu hoa hồng, tinh dầu sả và nhiều loại tinh dầu thảo mộc khác.

Công thức cấu tạo của geraniol

a) Geraniol thuộc loại alcohol bậc mấy?

b) Geraniol được hoà tan vào ethanol cùng một số hương liệu khác để làm nước hoa. Hãy giải thích tại sao geraniol tan tốt trong ethanol.

Phương pháp giải:

a) Geraniol thuộc loại alcohol bậc 1.

b) Ethanol phá vỡ các liên kết trong Geraniol.

Lời giải chi tiết:

a) Geraniol thuộc loại alcohol bậc 1.

b) Ethanol phá vỡ các liên kết trong Geraniol.

CH tr 135 CH7

Thực hiện phản ứng tách nước các alcohol có cùng công thức phân tử C₅H₁₁OH thu được sản phẩm chính là 2-methylbut-2-ene. Hãy xác định công thức cấu tạo của các alcohol này.

Phương pháp giải:

Phản ứng tách nước của alcohol tạo alkene ưu tiên theo quy tắc Zaitsev (nhóm -OH bị tách ưu tiên với nguyên tử H ở carbon bên cạnh có bậc cao hơn).

Lời giải chi tiết:

Công thức cấu tạo của các alcohol là:

CH₃-CH(CH₃)-CH(OH)-CH₃ và CH₃-C(CH₃)(OH)-CH₂-CH₃

Phản ứng tách nước của alcohol tạo alkene ưu tiên theo quy tắc Zaitsev (nhóm -OH bị tách ưu tiên với nguyên tử H ở carbon bên cạnh có bậc cao hơn).

CH₃-CH(CH₃)-CH(OH)-CH₃ → CH₃-C(CH₃)=CH-CH₃ + H₂O.

CH₃-C(CH₃)(OH)-CH₂-CH₃ → CH₃-C(CH₃)=CH₃ + H₂O.